W zasadzie cały czas pracuję nad historią szczycieńskiej pocztówki. Kilka razy pisałem już, że w trakcie I wojny światowej – nie tylko na terenie powiatu szczycieńskiego – po 1915 roku nakładcy nie zamawiali nowych pocztówek. Istnieje jednak jeden ważny wyjątek: największy w tamtym okresie szczycieński księgarz i nakładca pocztówek, Max Zedler, najwyraźniej kontynuował ich zamawianie także w kolejnych latach wojny. Mam wrażenie, że te sygnowane zarówno przez niego, jak i przez drezdeńskiego wydawcę Stengel & Co., ukazały się w 1916, a może nawet w 1917 roku. Często przedstawiają one jeńców rosyjskich. Część z tych kartek występuje także w wersji kolorowej.
Pierwsze pocztówki z widokami zniszczonego Szczytna, zamówione przez księgarnię M. Zedlera, noszą datę obiegu z pierwszej połowy października 1914 roku. Co ciekawe, prezentowana tu pocztówka została zamówiona już po zakończeniu wojny, po 1 sierpnia 1920 roku, kiedy to firmę M. Zedlera kupił i do 1945 roku prowadził Hans Andersen. Tylko jaki był sens zamawiania po wojnie – gdy Szczytno było już prawie odbudowane – pocztówek z widokiem świeżo zniszczonego miasta? Warto też zauważyć, że z jakiegoś powodu brakuje kartek przedstawiających odbudowę Szczytna.
Zdjęcie wykorzystane do tej widokówki zrobiono z wieży niezniszczonego kościoła ewangelickiego. Przedstawia ono Rynek (obecnie ul. Odrodzenia), za którym widoczne jest Jezioro Domowe Małe. W głębi widać Bartną Stronę z kościołem katolickim i browarem Waltera Dauma. Fotografia została wykonana po 15 listopada 1914 roku, już po wyburzeniu górnych partii wypalonych budynków.
Pierwsze pocztówki z widokami zniszczonego Szczytna, zamówione przez księgarnię M. Zedlera, noszą datę obiegu z pierwszej połowy października 1914 roku. Co ciekawe, prezentowana tu pocztówka została zamówiona już po zakończeniu wojny, po 1 sierpnia 1920 roku, kiedy to firmę M. Zedlera kupił i do 1945 roku prowadził Hans Andersen. Tylko jaki był sens zamawiania po wojnie – gdy Szczytno było już prawie odbudowane – pocztówek z widokiem świeżo zniszczonego miasta? Warto też zauważyć, że z jakiegoś powodu brakuje kartek przedstawiających odbudowę Szczytna.
Zdjęcie wykorzystane do tej widokówki zrobiono z wieży niezniszczonego kościoła ewangelickiego. Przedstawia ono Rynek (obecnie ul. Odrodzenia), za którym widoczne jest Jezioro Domowe Małe. W głębi widać Bartną Stronę z kościołem katolickim i browarem Waltera Dauma. Fotografia została wykonana po 15 listopada 1914 roku, już po wyburzeniu górnych partii wypalonych budynków.
Jak widać, pocztówki to nie tylko skany czy obrazki zapisane w Internecie. To również ich rewersy, korespondencja, a także nakładcy i wydawcy. Aby w pełni zrozumieć, czym pocztówka była, trzeba ją po prostu – jak każde inne źródło historyczne – badać. Do tego bywają potrzebne chociażby różne wydania pocztówek z tym samym widokiem, czy po prostu spora ilość materiału porównawczego.
Ortelsburg nach dem Russen-Einfall 1914. / Szczytno po najazdzie Rosjan w 1914 roku.
Verlag: Max Zedler, Inh. Hans Andersen, Ortelsburg.
Verlag: Max Zedler, Inh. Hans Andersen, Ortelsburg.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz