Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Daum Walter. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Daum Walter. Pokaż wszystkie posty

czwartek, 11 września 2025

Porcelanki ze szczycieńskiego browaru Daumów

Niepozorne porcelanki (porcelanowe korki od butelek) są ważnym świadectwem dawnego życia gospodarczego. Charakteryzują się wielką różnorodnością. Niektóre są bardzo pospolite, znane są też takie, które do tej pory wystąpiły w pojedynczych egzemplarzach. Porcelanki oraz miejsca ich znalezienia mogą nam też co nieco powiedzieć o historii browaru, z którego pochodziły.

Ta porcelanka prawdopodobnie pochodzi z wczesnego okresu działalności browaru i jak dotąd znana mi jest tylko w jednym egzemplarzu.



Fr. Daum Ortelsburg.


W. Daum, Ortelsburg. Nie wiadomo, czy zielony kolor nie jest efektem przebarwienia.


W. Daum, Ortelsburg. 


Schloss-Brauerei [Ortelsburg]

Poszukuję przedmiotów związanych z browarami, hurtowniami, sklepami. gospodami, aptekami i rozlewniami z powiatu szczycieńskiego oraz dawnych Prus Wschodnich. Interesują mnie: butelki, porcelanki, podstawki, etykiety, kapsle, skrzynki, beczki, reklamy, szyldy i inne. Kontakt: witoldo125@tlen.pl, lub poprzez Facebooka - Witold Olbryś. 

poniedziałek, 1 września 2025

piątek, 29 sierpnia 2025

O tym, jak browar z Olsztyna próbował podbić szczycieński rynek piwny

W latach 80. XIX wieku browar „Waldschlösschen Brauerei Allenstein” próbował zdobyć rynek piwa w powiecie szczycieńskim. W 1887 roku skład piwa z tego browaru otwarto u H. Jedamskiego w Pasymiu, a rok później – u A. Sombrowskiego w Szczytnie. Jednak ostatecznie to pochodząca ze Szczytna, Biskupca i Malborka rodzina Daumów zdobyła dominującą pozycję na rynku piwa w Olsztynie.
W 1925 roku Walter Daum odkupił od Xawerego Kullaka budynki browaru Allensteiner Brauhaus. Otworzył w nich skład szczycieńskiego piwa Schlossbrauerei. W 1933 roku W. Daum, wraz z bratem Wilhelmem z Malborka, kupił olsztyński browar „Waldschlösschen Brauerei Allenstein”. Oficjalne przejęcie browaru nastąpiło 12 stycznia 1933 roku.


Niniejszym ogłaszamy, że dla Pasymia i okolic urządziliśmy skład naszych piw u Pana H. Jedamskiego, który posiada znakomitą lodownię. Nasze piwa będą tam sprzedawane po cenach fabrycznych w dowolnych opakowaniach. 
Olsztyn, w sierpniu 1887 r. Waldschlösschen Brauerei Allenstein.


Niniejszym uprzejmie zawiadamiamy, że wyłączną sprzedaż naszych piw w Szczytnie dla miasta i okolic, powierzyliśmy Panu A. Sombrowskiemu.
Waldschlösschen Brauerei Allenstein.
Julius Matern.     Eugen Hirschfeld.
Olsztyn, dnia 26 stycznia 1888 r.

Nawiązując do powyższego ogłoszenia polecam czcigodnym Panom w sposób szczególny wspomniane piwa w beczkach i butelkach.
Z poważaniem  A. Sombrowski.
Szczytno, dnia 27 stycznia 1888 r. 


Piwo. Olsztyn: Waldschlösschen Brauerei 
Biskupiec : A. Daum. Rok 1936. 


Poszukuję przedmiotów związanych z tym browarem: butelek, porcelanek, skrzynek, etykiet, beczek i innych. Kontakt: witoldo125@tlen.pl, lub poprzez Facebooka - Witold Olbryś. 

Etykieta WBA - lemoniada musująca

Przed rokiem 2000, za browarem w Olsztynie, wykopano tysiące porcelanek i etykiet z browaru Waldschlösschen Brauerei Allenstein, w tym sporo unikatowych egzemplarzy. Ludzie, którzy wówczas tam kopali, uratowali dla nas te cenne historyczne przedmioty. Dokonali nawet ich poprawnej konserwacji. Często wyklejali etykiety z pojedynczych, zachowanych kawałków.
a także z innych źródeł – w tym wiele unikatowych egzemplarzy. Ludzie, którzy wówczas tam kopali, uratowali dla nas te cenne, historyczne przedmioty. Dokonali nawet ich poprawnej konserwacji – często wyklejali etykiety z pojedynczych, zachowanych kawałków.
Na szczęście były to jeszcze dobre czasy, w których nikt nie wymagał urzędowych pozwoleń na kopanie w takich miejscach. Dzisiaj, zwłaszcza na taką skalę, byłoby to już niemożliwe,


Lemoniada musująca. Woda stołowa z wody pitnej z dodatkiem naturalnej soli z uzdrowiska solankowego Gandersheim a.H. oraz dwutlenku węgla, wyprodukowana w fabryce wód mineralnych.
Browar Waldschlösschen Allenstein
O SMAKU CYTRYNOWYM, SŁODZONA CUKREM
Jedyny punkt sprzedaży naturalnej soli z Gandersheim do produkcji wody stołowej.
(Rysunek: Roswitha)
Roswitha – pierwsza niemiecka poetka
Zarząd źródeł Roswitha
Właściciel: W. Eilert
Gandersheim a.H.

Bardzo rzadka etykieta sprzed 1933 roku – jeszcze z czasów, zanim bracia Daum przejęli olsztyński browar Waldschlösschen.

środa, 20 sierpnia 2025

Skrzynka W. Daum Ortelsburg

Na fotografii widzimy żołnierzy z jakiejś jednostki łączności. Zdjęcie wykonano w okolicach Olsztyna. Przedstawia ono między innymi dwie skrzynki piwa ze szczycieńskiego browaru. W skrzynkach znajdują się zielone butelki z browaru Schlossbrauerei Ortelsburg, zamknięte białymi porcelankami z czerwonym napisem „W. Daum Ortelsburg”. Na butelkach widoczna jest etykieta typu krawatka z nazwą piwa „Edel-Hell”.




Etykieta ze zbiorów M. Rawskiego. 


Poszukuję starych butelek, skrzynek, etykiet, porcelanek po piwie i nie tylko – z terenu powiatu szczycieńskiego, Mazur oraz dawnych Prus Wschodnich.
📧 Kontakt: witoldo125@tlen.pl
📱 Facebook: Witold Olbryś

sobota, 29 marca 2025

Dekiel od beczki ze szczycieńskiego browaru

Dekiel od beczki ze szczycieńskiego browaru, wyciągnięty przed laty wraz z częścią nadpalonej beczki z jeziora przy browarze. Najprawdopodobniej pochodzi z 1914 roku, kiedy to pod koniec sierpnia żołnierze rosyjscy częściowo spalili browar Waltera Dauma.


Spalony przez żołnierzy rosyjskich browar Waltera Dauma. 

Żołnierze niemieccy przy beczce piwa ze szczycieńskiego browaru. Ciesina, powiat piski. Rok 1915. Zdjęcie ze zbiorów M. Rawskiego.

poniedziałek, 24 lutego 2025

25 lutego 1899 roku miało miejsce oficjalne otwarcie browaru Friedricha Dauma w Bartnej Stronie koło Szczytna

Budowę browaru ukończono w 1898 roku, a jego oficjalne otwarcie oraz rozpoczęcie produkcji nastąpiło 25 lutego 1899 roku. Wówczas Friedrich Daum zaprosił gości na zwiedzanie zakładu oraz degustację piwa. Tak to wydarzenie zostało opisane w szczycieńskim tygodniku urzędowym:

„W minioną sobotę, niedługo po godzinie 14, w nowo wybudowanym browarze pana Dauma w Bartnej Stronie zebrała się znaczna liczba miejscowych i przyjezdnych gości na kameralnej degustacji piwa. Przybyli koneserzy i entuzjaści trunku zostali uraczeni nowym piwem oraz zimnymi i ciepłymi przekąskami w najbardziej sympatyczny sposób. Zwiedzanie wszystkich obiektów browaru pod fachowym okiem pana Hoffmanna dowiodło, że zakład wyposażony jest we wszystko, czego współczesne czasy wymagają od tego typu przedsiębiorstwa. Do późnego wieczora wielu uczestników biesiadowało w doskonałej harmonii, delektując się wybornym piwem w gościnnych salach troskliwego gospodarza, który zadbał również o oprawę muzyczną. Werdykt znawców tematu jest jednoznaczny – przedsiębiorstwo pana Dauma czeka świetlana przyszłość.”

Friedrich Daum jako pierwszy zaczął produkować w Szczytnie piwo jasne typu lager. Handlował nie tylko piwem ze swojego browaru – z ogłoszenia opublikowanego w szczycieńskim tygodniku urzędowym wynika, że oferował je również w syfonach. Nieskuteczną konkurencję z rodziną Daumów próbowali podjąć następcy J. Strebecka: Emil Balau i Johannes Buttenhoff. W 1906 roku, po wyeliminowaniu konkurencji na terenie powiatu szczycieńskiego, F. Daum przeniósł się do Biskupca, a w 1910 roku do Sopotu. Browar w Szczytnie od września tego roku prowadził jego syn Walter, który znacząco go rozwinął.





czwartek, 6 lutego 2025

Koźlaki

Wydaje mi się, że ulubionym piwem mieszkańców przedwojennego Szczytna był koźlak – dosyć mocne piwo o brązowym kolorze. W dawnej prasie można odnaleźć wiele ogłoszeń z nim związanych. Być może początki picia tego piwa w Szczytnie przypadają na połowę XIX wieku. Wówczas Fr. Siganowic oferował do sprzedaży piwo lodowe, czyli zapewne koźlaka lodowego. Święto koźlaka organizowali w Szczytnie między innymi F. J. Krebs (1897 r.) oraz Willi Fabricius w kawiarni Germania (1914 r.). Oprócz picia piwa i jedzenia kiełbasy podczas tych imprez słuchano występów muzycznych, najczęściej w wykonaniu kapeli szczycieńskich strzelców. Koźlaka dubeltowego warzono w szczycieńskim browarze Daumów. W 1914 roku w Ortelsburger Zeitung opublikowano ogłoszenie o rozpoczęciu jego produkcji. W styczniu 1926 roku w szczycieńskiej prasie ukazało się ogłoszenie, które pokazuje, jak ważne były koźlaki dla lokalnych piwoszy.

Szczytno, 4 stycznia 1926 r. Znów jest dostępne „pokojowe” piwo koźlak! Hurra – starzy smakosze uśmiechają się pod wąsem, a stała klientela w gospodach cieszy się! Z Berlina nadeszła wiadomość, że browary postanowiły ponownie warzyć piwo koźlak w dawnej, „pokojowej” jakości, z 16-procentową zawartością ekstraktu słodowego. Ostatni raz mogliśmy delektować się solidnym piwem koźlak w 1915 roku. Od tamtej pory z roku na rok stawało się ono coraz słabsze i bardziej rozwodnione – aż w końcu pozostała tylko jego nazwa. A kiedy nadchodził czas festiwalu koźlaka, musieliśmy wypijać niezliczone ilości „piwa zastępczego”, by w jakiś sposób poczuć ten „efekt na drogę”, który żartobliwie nazywamy miękkimi nogami w drodze do łóżka! Teraz ma się to jednak zmienić – w 1926 roku piwo koźlak powróci w swojej dawnej, dobrze znanej jakości! Trzeba będzie jednak uważać – w zależności od swojej kondycji lepiej pić je małymi łyczkami. Mój przyjaciel, który waży ponad 150 kg, zapewne potrzebuje solidnego kufla, ale dla mnie wystarczy mały kieliszek. Moc tego trunku może być bowiem porównywalna z nokautującym ciosem mistrza wagi ciężkiej Breitensprätera – po którym człowiekowi brakuje tchu przez co najmniej pół godziny!Zatem powoli szykujmy się na pierwszy festiwal piwa koźlak – zacznijmy spokojnie, a potem: Na zdrowie – Pokojowy Koźlak 1926!

Warto pamiętać, że koźlaki warzono w Szczytnie również po II wojnie światowej.

U Fr. Sinagowitza do nabycia: piwo lodowe (koźlak lodowy?), angielski porter, jamajski rum i wino reńskie. Rok 1855.

Ogłoszenie Schoena, który w budynku obok poczty prowadził sprzedaż piwa z browaru Juliusa Strebecka. Rok 1887. Poczta znajdowała się wówczas przy ulicy Cesarskiej, w miejscu gdzie później stał Central Hotel.
Ogłoszenie szczycieńskiego kupca J.F.  Luxa o sprzedaży piwa z berlińskiego browaru Berliner Bock-Brauerei Aktiengesellschaft. Rok 1899 rok.

W 1897 roku święto koźlaka zorganizował F. J. Krebs.

Ciastkarnia Germania, Bockbierfest. W. Fabricius. 22.02.1914 r. 

Der Ausstoss von Doppel-Bock-Bier hat begonnen. Schlossbrauerei Ortelsburg (w. Daum.)
Ogłoszenie o rozpoczęciu produkcji w browarze zamkowym Waltera Dauma koźlaka dubeltowego. 

Dopel-Bockbier in Gebinden, Sifons und Flachen empfiehlt Schlossbrauerei Ortelsburg. Rok 1925.
 
Podstawka do piwa: koźlak dubeltowy.