Pokazywanie postów oznaczonych etykietą browar. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą browar. Pokaż wszystkie posty

poniedziałek, 15 września 2025

Podwójne, karmelowe piwo z Waldschlösschen Brauerei Allenstein

Browar Leśny Zameczek (Waldschlösschen Brauerei Allenstein) Bracia Daum sp. z o.o. Podwójne, karmelowe piwo. 

Dany wzór etykiety zachował się czasem tylko w jednym, mocno uszkodzonym egzemplarzu. Chociaż kto wie, czy gdzieś w jakimś zbiorze ta etykieta nie przetrwała w znacznie lepszym stanie.

sobota, 13 września 2025

Jak piwo z browaru Daumów trafiło do Szczytna

Początki obecności rodziny Daum w Szczytnie wiążą się ze sprzedażą produkowanego w Biskupcu piwa bawarskiego, którego dystrybucję rozpoczęto 15 stycznia 1887 roku. Piwo to, dostępne zarówno w beczkach, jak i butelkach, sprzedawał kolonialnego F. H. Presting.

F. H. Presting, kupiec kolonialny, rozpoczął działalność gospodarczą w Szczytnie prawdopodobnie w 1887 roku. Prowadził handel nie tylko piwem, ale również winem i zbożem.


Sprzedaż naszego uznanego piwa bawarskiego powierzyliśmy w Szczytnie panu F. H. Prestingowi. Cena za Achtel (⅛ beczki) – 3,50 marki, Cena za butelkę – 10 fenigów.
Bracia Daum, Biskupiec.
Ortelsburger Kreisblatt, 1887 r. 


Bawarskie piwo Dauma jasne i ciemne (Münchener Bräu) poleca F. H. Presting.
Ortelsburger, Kreisblatt, 1887 r.


Znane piwo bawarskie Dauma jest ponownie dostępne w dobrej jakości u F. H. Prestinga.
Ortelsburgr Kreisblatt, 1888 r.


Wino lecznicze – Medicinal Ungar-Wein od Sam. Steina z Modoru (Węgry), chemicznie przebadane i uznane przez autorytety medyczne za sprawdzony środek wzmacniający. Cena: od 1,50 marki za butelkę, przy zakupie 5 butelek – taniej. Poleca F. H. Presting, Szczytno.
Ortelsburger Kreisblatt, 1887 r.


Rodzynki, migdały prażone, daktyle, figi, orzechy brazylijskie, orzechy lamberta, orzechy włoskie, pieczone jabłka, pieczone gruszki, śliwki tureckie i serbskie, kreda wiśniowa, powidła śliwkowe, konserwy mięsne i warzywne, rosyjski i niemiecki groszek cukrowy, obrany groszek victoria, musztarda, świece stearynowe w różnych opakowaniach, świece bożonarodzeniowe, wytrawne i słodkie wina węgierskie, różne wina reńskie, wyselekcjonowane czerwone wina, białe i czerwone wina z Nierstein, wyborne koniaki i rumy, wykwintne likiery, sok malinowy, sok wiśniowy w cukrze, czekolady firmy Schögel, herbaty z Królewca (Königsberg Tea Company), różne cygara i tytoń poleca w korzystnych cenach F. H. Presting.
Ortelsburger Kreisblatt, 1887 r. 


Poszukuję przedmiotów związanych z browarami, hurtowniami, sklepami. gospodami, aptekami i rozlewniami z powiatu szczycieńskiego oraz dawnych Prus Wschodnich. Interesują mnie: butelki, porcelanki, podstawki, etykiety, kapsle, skrzynki, beczki, reklamy, szyldy i inne. Szczególnie interesują mnie butelki i porcelanki znalezione na terenie powiatu szczycieńskiego. Być może ktoś trafił w Szczytnie na wczesne butelki z Biskupca. Nie wykluczam również tego, że szczycieńskie „przedstawicielstwa” (było jeszcze jedno, ważniejsze od tego tu opisanego) posiadały własne firmowe butelki. Kontakt: witoldo125@tlen.pl, lub poprzez Facebooka - Witold Olbryś. 

czwartek, 11 września 2025

Porcelanki ze szczycieńskiego browaru Daumów

Niepozorne porcelanki (porcelanowe korki od butelek) są ważnym świadectwem dawnego życia gospodarczego. Charakteryzują się wielką różnorodnością. Niektóre są bardzo pospolite, znane są też takie, które do tej pory wystąpiły w pojedynczych egzemplarzach. Porcelanki oraz miejsca ich znalezienia mogą nam też co nieco powiedzieć o historii browaru, z którego pochodziły.

Ta porcelanka prawdopodobnie pochodzi z wczesnego okresu działalności browaru i jak dotąd znana mi jest tylko w jednym egzemplarzu.



Fr. Daum Ortelsburg.


W. Daum, Ortelsburg. Nie wiadomo, czy zielony kolor nie jest efektem przebarwienia.


W. Daum, Ortelsburg. 


Schloss-Brauerei [Ortelsburg]

Poszukuję przedmiotów związanych z browarami, hurtowniami, sklepami. gospodami, aptekami i rozlewniami z powiatu szczycieńskiego oraz dawnych Prus Wschodnich. Interesują mnie: butelki, porcelanki, podstawki, etykiety, kapsle, skrzynki, beczki, reklamy, szyldy i inne. Kontakt: witoldo125@tlen.pl, lub poprzez Facebooka - Witold Olbryś. 

Piwo ciemne lekkie - Waldschlösschen Brauerei Allenstein


Odbiór z browaru
Bracia Daum Sp. z o.o.
Piwo ciemne lekkie, z dodatkiem sztucznego słodzika
Olsztyn

Brauereiabzug
Waldschlöckelchen
Brauerei Brüder Daum G.m.b.H.
Braunbier Einfachbier mit künstlichem Süßstoff
Allenstein

niedziela, 7 września 2025

Browar Emila Legina w Pasymiu

Ostatnim właścicielem browaru był, co najmniej od 1892 roku, Emil Legien. W tym czasie zakład funkcjonował pod nazwą „Masovia”.
10 czerwca 1892 roku Legien opublikował ogłoszenie, w którym poinformował, że wyłączność na sprzedaż jego piwa – zarówno ciemnego, jak i jasnego – w Dziewrzutach posiada J. Krause. Trunek był dostępny w butelkach i beczkach.
W 1898 roku warzone w Pasymiu białe piwo zdobyło złoty medal na wystawie w Trieście. Emil Legien cieszył się dużym szacunkiem wśród mieszkańców Pasymia – pełnił m.in. funkcję przewodniczącego rady miasta. Z jego inicjatywy, w 1888 roku, powstała spółdzielnia mleczarska, której od chwili założenia aż do swojej śmierci był prezesem. Zmarł 17 grudnia 1904 roku, w wieku 49 lat. Zgodnie ze zwyczajem imię i nazwisko Emila Legiena zostało zachowane w nazwie browaru także po jego śmierci.
Dnia 21 sierpnia 1912 roku do rejestru handlowego wpisano działającą w Pasymiu firmę Masovia-Brauerei Konrad Daum, której właścicielem był dzierżawca browaru – Walter Daum.


Po przejęciu wyłącznej sprzedaży piw z browaru w Pasymiu, polecam szanownej publiczności z Dźwierzut i okolic piwo w butelkach lub beczkach. Moim celem będzie zawsze dostarczanie doskonale traktowanych piw jasnych i ciemnych z lodem. Dzięki mojej umowie z browarem jestem w stanie oferować solidne ceny zarówno klientom prywatnym, jak i odsprzedawcom, zarówno w butelkach, jak i beczkach. Przyjmuję zamówienia na każdą ilość i uprzejmie proszę o wsparcie mojego przedsiębiorstwa.
Z poważaniem, J. Krause, Dźwierzuty. Rok 1892. 


Z woli Bożej, niezgłębionej dla ludzi, dziś o godzinie 10 rano odszedł mój ukochany, niezapomniany mąż, najczulszy ojciec naszego jedynego dziecka, nasz dobry brat, szwagier i wuj, właściciel browaru Emil Legien, w 49. roku życia. Z głębokim smutkiem zawiadamia w imieniu rodziny Anna Legien z domu Preuss
Pasym, 17 grudnia 1904 r.
Pogrzeb odbędzie się w środę o godz. 14:00.


Poszukuję butelek i porcelanek z Pasymia oraz informacji o tego typu przedmiotach znalezionych w tym mieście. Interesują mnie także znaleziska butelek i porcelanek pochodzących spoza Pasymia, ale odnalezionych na jego terenie. Będę bardzo wdzięczny za wszelkie informacje na ten temat — są mi one potrzebne do przygotowywanej przeze mnie publikacji. Kontakt: witoldo125@tlen.pl lub poprzez Facebooka: Witold Olbryś. 

Browar F. Plikata z Pasymia

W książce adresowej z 1885 roku w Pasymiu wymienionych jest dwóch browarników: F. Plikat i O. Schnetka. W 1887 roku F. Plikat opublikował ogłoszenie, w którym powoływał się na swoje 28-letnie doświadczenie i zachwalał warzone przez siebie piwo. W tym samym ogłoszeniu upomniał się również o zwrot beczek z wypalonym stemplem „W. Wróbel Passenheim”, które — jak zaznaczył — zostały pobrane trzy lata wcześniej i stanowiły jego własność.
W 1888 roku bracia Daum z Biskupca zamieścili w szczycieńskim tygodniku urzędowym ogłoszenie, w którym poinformowali, że przekazali do browaru w Pasymiu (należącego do F. Plikata) skład bawarskiego piwa przeznaczonego dla Pasymia i okolic.


Szacownemu społeczeństwu uprzejmie ogłaszam, że dzięki mojej 28-letniej wiedzy fachowej jestem w stanie produkować dobre, zdrowe piwo, i to wyłącznie z wody, słodu i chmielu, bez żadnych dodatkowych substancji chemicznych. Od dziś będę sprzedawał piwo w następujących cenach:
Cała beczka za 10,00 marek; pół beczki za 5,00 marek
Ćwierć beczki za 2,50 marki; ósma część beczki za 1,40 marki
Jednocześnie proszę tych klientów, którzy zgodnie z księgą kontenerową nadal posiadają naczynia z wypalonym stemplem W. Wrobel Passenheim, choć zostały one pobrane 3 lata temu, aby uprzejmie je zwrócili, ponieważ są one moją własnością.
Z poważaniem F. Plikat, Pasym. Rok 1887. 


Uprzejmie ogłaszamy, że dnia dzisiejszego przekazaliśmy skład bawarskiego piwa dla Pasymia i okolic panu, właścicielowi browaru, Plikatowi.
Biskupiec, 28 stycznia 1888 r.
Z wyrazami szacunku,
Bracia Daum, właściciele browaru.


Poszukuję butelek i porcelanek z Pasymia oraz informacji o tego typu przedmiotach znalezionych w tym mieście. Interesują mnie także znaleziska butelek i porcelanek pochodzących spoza Pasymia, ale odnalezionych na jego terenie. Będę bardzo wdzięczny za wszelkie informacje na ten temat — są mi one potrzebne do przygotowywanej przeze mnie publikacji. Kontakt: witoldo125@tlen.pl lub poprzez Facebooka: Witold Olbryś. 

sobota, 6 września 2025

Browar Otto Schnetki z Pasymia

W latach osiemdziesiątych XIX wieku, założony w 1840 roku pasymski browar próbował jeszcze konkurować ze Szczytnem o lokalny rynek piwny. Co najmniej od 1853 do 1887 roku prowadził go Otto Schnetka, który produkował również spirytus. W 1859 roku jego piwo oferował w Szczytnie żydowski kupiec Louis Cohn. Natomiast w 1861 roku brązowe, pasymskie piwo w beczkach o pojemności ½, ¼ i ⅛ oferował w swojej gospodzie E. D. Goldbeck z Dźwierzut.
W 1857 roku Otto Schnetka został zatwierdzony przez królewskie władze jako agent: Niemieckiego Towarzystwa Ubezpieczeń na Życie w Lubeki, Towarzystwa Ubezpieczeń od Szkód Gradobiciowych w Erfurcie oraz Śląskiego Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia we Wrocławiu. 
Następcą Schnetki był conajmniej od 1885 roku F. Plikat.

Za ciężki jęczmień browarny płacę 50 srebrnych groszy za korzec. Polecam również moje mocne piwo oraz dobrze działające drożdże górnej fermentacji — w przystępnych cenach.
Otto Schnetka, właściciel browaru w Pasymiu.
Rok 1857.


Passemowskie piwo ciemne (brunatne) mocne i dobre — poleca skład A. Pohl w Szczytnie oraz Louis Pappenroth w Dźwierzutach. Cena za beczkę: 3 talary 10 srebrnych groszy . 
Rok 1857. 


W związku z bezprawnym, moim zdaniem, zajęciem mojego bydła przez właściciela majątku Otole, pana von Prondzinskiego, obraziłem go. Wycofuję tę zniewagę, ponieważ rozumiem, że się pomyliłem.
Pasym, 20 września 1858 r.
Otto Schnetka


Bawarskie piwo w beczkach o pojemności 1/4 i 1/8 jest zawsze dostępne u Otto Schnetki w Pasymiu.
Bawarskie piwo z browaru pana Otto Schnetki w Pasymiu poleca się w beczkach 1/4, w cenie 1 talara i 25 srebrnych groszy.
L. Cohn w Szczytnie. 
Rok 1859.


Piwo brązowe z Pasymia,  mocne i dobrze leżakowane, w beczkach ½, ¼ i ⅛ jest zawsze dostępne u E. D. Goldbeck w Dźwierzutach.

Zbiorniki do przechowywania spirytusu w dobrym stanie, z mocnymi żelaznymi obręczami o pojemności 2, 3 i 4 ohm, są do nabycia w korzystnej cenie u Otto Schnetki w Pasymiu.
Rok 1861. 


Z powodu zmiany działalności gospodarczej 50 dobrych jagniąt jest na sprzedaż u Otto Schnetki w Pasymiu. Rok 1863. 


Browar Otto Schnetki w Pasymiu. Piwo lager (bawarskie), mocne, klarowne i smaczne, zawsze dostępne w beczkach o pojemności 1/8 w cenie 3 marek. 1876 r. 


Poszukuję butelek i porcelanek z Pasymia oraz informacji o tego typu przedmiotach znalezionych w tym mieście. Interesują mnie także znaleziska butelek i porcelanek pochodzących spoza Pasymia, ale odnalezionych na jego terenie. Będę bardzo wdzięczny za wszelkie informacje na ten temat — są mi one potrzebne do przygotowywanej przeze mnie publikacji. Kontakt: witoldo125@tlen.pl lub poprzez Facebooka: Witold Olbryś. 

Browar Olsztyński

Od 1872 roku, przy moście św. Jakuba w Olsztynie, browar prowadzili August Streit i Carl Rhode. W 1888 roku browar  ten został nabyty od C. Rhodego przez żydowskiego kupca Jakoba Silbersteina. W 1897 roku właścicielem browaru był już jego dotychczasowy dzierżawca, Otto Bessau. Następnie zakład przeszedł w ręce spółki Böhmischen Brauhaus AG z Insterburga, a od 1910 roku jego właścicielem był Leonhard Waas. Firma L. Waasa została wpisana do rejestru handlowego 16 kwietnia 1910 roku. Oprócz działalności browarniczej Leonhard Waas zajmował się również hurtową sprzedażą piwa pochodzącego z innych miast. W tym czasie na terenie browaru mieszkał i prowadził hurtownię piwa mistrz piwowarski Anton Thamm. W 1913 roku browar został kupiony przez Xavera Kullaka. Jego przedsiębiorstwo — Allensteiner Brauhaus Xaver Kullak — zostało wpisane do rejestru handlowego 14 października 1913 roku. Dnia 30 lipca 1918 roku uchylono wcześniej nałożony na X. Kullaka, zamieszkałego przy Wilhelmstraße 29, zakaz handlu piwem wszelkiego rodzaju. Browar zakończył działalność w 1926 roku. W październiku tego samego roku został odkupiony od Xavera Kullaka przez Waltera Dauma ze Szczytna, który urządził w nim skład własnego piwa. Oficjalnie firma X. Kullaka została wykreślona z rejestru handlowego 23 września 1933 roku.

Notatka powstała m.in. na podstawie: Rafał Bętkoski, Dawne olsztyńskie browary, w: Tartak. Rocznik Muzeum Nowoczesności, nr 4, Olsztyn 2020, s. 5–123.

L. Waas Allenseiner Brauhaus.

A. Thamm, Allenstein. 

Xaver E. Kullak, Allenstein.

Poszukuję przedmiotów związanych z browarami, hurtowniami, sklepami. gospodami, aptekami i rozlewniami z powiatu szczycieńskiego oraz dawnych Prus Wschodnich. Interesują mnie: butelki, porcelanki, podstawki, etykiety, kapsle, skrzynki, beczki, reklamy, szyldy i inne. Kontakt: witoldo125@tlen.pl, lub poprzez Facebooka - Witold Olbryś. 

czwartek, 10 kwietnia 2025

Browar w Szczytnie po 1945 roku

Szczycieński browar został częściowo rozszabrowany przez czerwonoarmistów. Spaleniu uległ dach nad magazynami i kotłownią. W grudniu 1946 roku browar przeszedł na własność Skarbu Państwa, a produkcję wznowiono w nim w 1947 roku. Od 1950 roku wchodził w skład Zakładów Piwowarskich w Olsztynie.
W latach 1950–1980 produkcja wynosiła tu około 80 000 hektolitrów piwa rocznie. W browarze pracowało około 70 osób. W 1952 roku opracowano i zastrzeżono znak towarowy szczycieńskiego browaru – jelonka z literą „S”. W 1966 roku prasa pisała, że produkuje się tu trzy gatunki piwa: jasne lekkie, pełne i słodowe, a cała produkcja trafia na potrzeby województwa. 1 maja 1966 roku załoga szczycieńskiego browaru, podczas akademii z okazji Święta Pracy, otrzymała sztandar za zdobycie II miejsca we współzawodnictwie na szczeblu krajowym.
Od lat 60. do czerwca 1975 roku warzono piwo „Warmińskie”, zastąpione później „Grunwaldzkim”. W 1978 roku prasa donosiła, że piwo to było dostępne, ale raczej nie w Szczytnie. Na miejscu można było je kupić w wyższej cenie w lokalach gastronomicznych.
W latach 80. rozpoczęto warzenie piwa „Jurand”. Na początku lat 90. szczycieński browar wchodził w skład przedsiębiorstwa Browary Warmińsko-Mazurskie, które w 1992 roku zostało sprywatyzowane. W 1996 roku budynki browaru wpisano do rejestru zabytków.
W 2001 roku spółka Tarpan Fabryka Likierów uruchomiła tu produkcję wódek i likierów oraz zaprzestała warzenia piwa. W 2016 roku spółka ta została zakupiona przez rodzinę Gromków, która w 2019 roku utworzyła spółkę akcyjną „Mazurska Manufaktura” i rozpoczęła produkcję wódki oraz nalewek kraftowych.











sobota, 29 marca 2025

Dekiel od beczki ze szczycieńskiego browaru

Dekiel od beczki ze szczycieńskiego browaru, wyciągnięty przed laty wraz z częścią nadpalonej beczki z jeziora przy browarze. Najprawdopodobniej pochodzi z 1914 roku, kiedy to pod koniec sierpnia żołnierze rosyjscy częściowo spalili browar Waltera Dauma.


Spalony przez żołnierzy rosyjskich browar Waltera Dauma. 

Żołnierze niemieccy przy beczce piwa ze szczycieńskiego browaru. Ciesina, powiat piski. Rok 1915. Zdjęcie ze zbiorów M. Rawskiego.

piątek, 28 marca 2025

28 marca 1914 roku zmarł Friedrich Daum

Biskupiec, 28 marca. W środę w Sopocie zmarł były właściciel browaru, pan Friedrich Daum, założyciel obecnie doskonale prosperujących browarów w Biskupcu i Szczytnie, w wieku 63 lat.

W 1884 roku pan Daum nabył wówczas mały pruski browar ciemnego piwa w Biskupcu, który pomimo bardzo trudnych warunków potrafił rozwinąć tak skutecznie, że w krótkim czasie konieczne stały się różne większe przebudowy. Z dawnych budynków browaru prawdopodobnie nic już nie pozostało. 

Z biegiem lat pan Daum założył również browar zamkowy w Szczytnie. Zarówno ten browar, jak i browar w Biskupcu osiągnęły dziś tak wysoki poziom, że należą do najlepiej wyposażonych browarów Prus Wschodnich i Zachodnich. Jeszcze kilka dni temu były celem wizyt wielu przedstawicieli branży, którzy oglądali te wzorcowe zakłady.

Pan Daum cieszył się powszechnym szacunkiem dzięki swojej uczciwości i honorowym zasadom. Wszędzie działał z dużym zrozumieniem i wielkim zaangażowaniem, otrzymując liczne dowody uznania. W 1910 roku przeniósł się do Sopotu, gdzie zbudował własny dom, by spędzić ostatnie lata w spokoju ze swoją ukochaną małżonką, która dzięki swojemu wyczuciu sztuki potrafiła stworzyć mu piękny dom. Niestety, nie było mu dane długo cieszyć się tym spokojnym życiem.
Pani Daum zmarła we wrześniu 1912 roku, a teraz dołączył do niej jej wierny małżonek, którego dręczyła postępująca choroba serca. Niech spoczywa w pokoju!
Zmarły pozostawił po sobie trwałą pamięć nie tylko poprzez stworzenie swoich wielkich zakładów, lecz także dzięki licznym dobroczynnym uczynkom. Zapewnił godne zatrudnienie dużej grupie pracowników, którzy teraz, w dowód wdzięczności, opłakują go gorzkimi łzami.
Ortelsburger Zeitung. Rok 1914. 

poniedziałek, 24 lutego 2025

25 lutego 1899 roku miało miejsce oficjalne otwarcie browaru Friedricha Dauma w Bartnej Stronie koło Szczytna

Budowę browaru ukończono w 1898 roku, a jego oficjalne otwarcie oraz rozpoczęcie produkcji nastąpiło 25 lutego 1899 roku. Wówczas Friedrich Daum zaprosił gości na zwiedzanie zakładu oraz degustację piwa. Tak to wydarzenie zostało opisane w szczycieńskim tygodniku urzędowym:

„W minioną sobotę, niedługo po godzinie 14, w nowo wybudowanym browarze pana Dauma w Bartnej Stronie zebrała się znaczna liczba miejscowych i przyjezdnych gości na kameralnej degustacji piwa. Przybyli koneserzy i entuzjaści trunku zostali uraczeni nowym piwem oraz zimnymi i ciepłymi przekąskami w najbardziej sympatyczny sposób. Zwiedzanie wszystkich obiektów browaru pod fachowym okiem pana Hoffmanna dowiodło, że zakład wyposażony jest we wszystko, czego współczesne czasy wymagają od tego typu przedsiębiorstwa. Do późnego wieczora wielu uczestników biesiadowało w doskonałej harmonii, delektując się wybornym piwem w gościnnych salach troskliwego gospodarza, który zadbał również o oprawę muzyczną. Werdykt znawców tematu jest jednoznaczny – przedsiębiorstwo pana Dauma czeka świetlana przyszłość.”

Friedrich Daum jako pierwszy zaczął produkować w Szczytnie piwo jasne typu lager. Handlował nie tylko piwem ze swojego browaru – z ogłoszenia opublikowanego w szczycieńskim tygodniku urzędowym wynika, że oferował je również w syfonach. Nieskuteczną konkurencję z rodziną Daumów próbowali podjąć następcy J. Strebecka: Emil Balau i Johannes Buttenhoff. W 1906 roku, po wyeliminowaniu konkurencji na terenie powiatu szczycieńskiego, F. Daum przeniósł się do Biskupca, a w 1910 roku do Sopotu. Browar w Szczytnie od września tego roku prowadził jego syn Walter, który znacząco go rozwinął.