niedziela, 3 stycznia 2016

Młyńsko - Hausmühle - cmentarz

Cmentarz w Młyńsku widoczny jest tylko na jednej, dziewiętnastowiecznej mapie. Myślałem, że nie został po nim żaden ślad. Byłem bardzo zdziwiony, gdy przechodząc kilkanaście metrów od krawędzi wykopu, zauważyłem ułożone w regularny kształt, ociosane kamienie. Ten jeden, częściowo zachowany grób jest pozostałością po małym, rodzinnym cmentarzyku. Znajduje się on 10 metrów na północny zachód od przylegającego do drogi wykopu.

Osmel (Młyńsko), Hausmühle
Około 1,5 kilometra od Szczytna, przy drodze na Olszyny, nad rzeczką Wałpuszą, znajduje się staw zwany nieoficjalnie Czerwonym Mostkiem.
Teren ten został zagospodarowany już przez Krzyżaków. Pod koniec średniowiecza znajdował się tam młyn Osmel. W 1619 roku młyn na prawie chełmińskim nabyli mieszkańcy Szczytna.
W 1825 r. wdowa Hautsch dała ogłoszenie, że wydzierżawi młyn na korzystnych warunkach. Młyn działał jeszcze na początku XX w. G. Leyding podaje, że funkcjonował do 1920 r. Być może jego zniknięcie ma związek z I wojną światową.
Na mapach z początku XIX i początku XX wieku widać, że główne rozlewisko znajdowało się od strony jeziora, po północnej stronie drogi. Mniejsza część rozlewiska z młynem znajdowała się po stronie południowej.
W okresie międzywojennym, w południowo-zachodniej części rozlewiska wykopano istniejący do dzisiejszego dnia staw, a na Wałpuszy zbudowano jaz.
Pod koniec wojny teren przylegający do rzeki i stawu został od strony Szczytna umocniony. W jego pobliżu wzniesiono sieć mniejszych i większych bunkrów połączonych okopami. Przy moście usytuowano zaporę. W pobliżu ciągnie się głęboki rów przeciwczołgowy.
Przy Czerwonym Mostku, od strony Płozów, przechodzi linia kolejowa, a w pobliżu znajduje się most kolejowy.
W okresie powojennym, w związku z zanieczyszczeniem szczycieńskich jezior, Czerwony Mostek pełnił rolę kąpieliska miejskiego. Był systematycznie czyszczony i wysypywany piaskiem. Obecnie cała tafla stawu jest zarośnięta.







Źródło mapy: http://www.amzpbig.com/maps/2492_Olschienen_Agronomische_1904.jpg

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz