Żołnież 17. Pułk Piechoty Landsturmu – I batalion

Landsturm-Infanterie-Regiment Nr. 17. Brakuje jednoznacznych danych o miejscu stacjonowania, ale wszystko wskazuje na związki z Prusami Wschodnimi.

Kapral Landsturmu Gerhard Willas, I batalion, 17. Pułku Piechoty Landsturmu, 4. Oddział Rekrucki, XI Korpus, Królewiec.

Atelier Germania (Inh. Paul Radschun) Königsberg i. Pr. Vorder Roßgarten, Telefon 2465

Paul Radschun w 1913 roku kupił atelier, które wcześniej należało do O. Ochmke. 26 sierpnia zdał egzamin mistrzowski przed Izbą Rzemieślniczą w Królewcu. W latach 40. prowadził zakład pod adresem - Friedländerplatz 9.

Ostróda / Osterode - kąpielisko miejskie

Ostróda / Osterode – lipiec 1939 roku. Kąpielisko miejskie nad Jeziorem Drwęckim. Ostatnie takie lato.

Szczytno - zniszczony Rynek

Wykorzystane do tej pocztówki zdjęcie przedstawia zniszczony pod koniec sierpnia 1914 roku Rynek (obecnie ul. Odrodzenia). Nakładcy pocztówek przedstawiających zniszczone Szczytno zamawiali zdjęcia u fotografów, którzy wykonywali je w określonym stylu. Często pozwala to – już na podstawie samego awersu – rozpoznać, kto był nakładcą danej kartki.
Pokazana tu fotografia nie jest typowa. Zdjęcie wypełnione jest postaciami ukazanymi z bliska. Na pierwszym planie widzimy mężczyzn w czarnych ubraniach i kapeluszach – trzech z nich ma białe kołnierzyki. Widać, że coś ich łączy. W głębi stoją i pozują żołnierze z rowerami. W tle widoczne są zniszczone kamienice. Po lewej stronie znajduje się restauracja prowadzona przez Żyda – Louisa Cohna, należąca do Maxa Cohna. Jest to zatem północna pierzeja Rynku, po lewej stronie od głównego skrzyżowania.
Ze znajdującej się na rewersie tej pocztówki sygnatury dowiadujemy się, że autorem zdjęcia i jednocześnie jego nakładcą był Carl Exner z położonego w głębi Niemiec Eisleben. Zastosowany w sygnaturze skrót z. Zt. im Felde (zur Zeit im Felde – obecnie na froncie) oznacza, że fotograf wykonał zdjęcie podczas swojej służby wojskowej.
Kolejowy stempel pocztowy świadczy natomiast o tym, że pocztówka ta była dostępna w sprzedaży w Szczytnie. Jest to jedyna znana mi widokówka tego nakładcy przedstawiająca Szczytno.

Ortelsburg (Markt). Nach der Zerstörung durch die Russen.

Ze zbiorów M. Rawskiego. 

Photographie u. Verlag v. C. Exner, Photogr., Eisleben, z. Zt im Felde. 

Stempel kolejowy: Rothfliess-Rudczanny 18.01.1915.

2. Ostpreußisches Feld-Artillerie-Regiment Nr. 52

2. Ostpreußisches Feld-Artillerie-Regiment Nr. 52 (2. Wschodniopruski Pułk Artylerii Polowej nr 52) został sformowany 25 marca 1899 roku i stacjonował w Królewcu. Wchodził w skład I Korpusu Armijnego, a w 1914 roku należał do 1 Brygady Artylerii z 1 Dywizji Piechoty.

Na początku I wojny światowej liczył 1368 żołnierzy, składał się z dwóch batalionów po trzy baterie i posiadał 36 dział. W trakcie wojny, w wyniku reorganizacji, jego struktura była kilkukrotnie zmieniana. Ostatecznie w 1917 roku obejmował dwa bataliony polowe z 24 działami oraz batalion haubic uzbrojony w 12 haubic.

Fot.: Gerh. Knees, Königsberg i. Pr., Münzstraße 10.

O pewnej pcztówce

W zasadzie cały czas pracuję nad historią szczycieńskiej pocztówki. Kilka razy pisałem już, że w trakcie I wojny światowej – nie tylko na terenie powiatu szczycieńskiego – po 1915 roku nakładcy nie zamawiali nowych pocztówek. Istnieje jednak jeden ważny wyjątek: największy w tamtym okresie szczycieński księgarz i nakładca pocztówek, Max Zedler, najwyraźniej kontynuował ich zamawianie także w kolejnych latach wojny. Mam wrażenie, że te sygnowane zarówno przez niego, jak i przez drezdeńskiego wydawcę Stengel & Co., ukazały się w 1916, a może nawet w 1917 roku. Często przedstawiają one jeńców rosyjskich. Część z tych kartek występuje także w wersji kolorowej.
Pierwsze pocztówki z widokami zniszczonego Szczytna, zamówione przez księgarnię M. Zedlera, noszą datę obiegu z pierwszej połowy października 1914 roku. Co ciekawe, prezentowana tu pocztówka została zamówiona już po zakończeniu wojny, po 1 sierpnia 1920 roku, kiedy to firmę M. Zedlera kupił i do 1945 roku prowadził Hans Andersen. Tylko jaki był sens zamawiania po wojnie – gdy Szczytno było już prawie odbudowane – pocztówek z widokiem świeżo zniszczonego miasta? Warto też zauważyć, że z jakiegoś powodu brakuje kartek przedstawiających odbudowę Szczytna.
Zdjęcie wykorzystane do tej widokówki zrobiono z wieży niezniszczonego kościoła ewangelickiego. Przedstawia ono Rynek (obecnie ul. Odrodzenia), za którym widoczne jest Jezioro Domowe Małe. W głębi widać Bartną Stronę z kościołem katolickim i browarem Waltera Dauma. Fotografia została wykonana po 15 listopada 1914 roku, już po wyburzeniu górnych partii wypalonych budynków.

Jak widać, pocztówki to nie tylko skany czy obrazki zapisane w Internecie. To również ich rewersy, korespondencja, a także nakładcy i wydawcy. Aby w pełni zrozumieć, czym pocztówka była, trzeba ją po prostu – jak każde inne źródło historyczne – badać. Do tego bywają potrzebne chociażby różne wydania pocztówek z tym samym widokiem, czy po prostu spora ilość materiału porównawczego. 

Ortelsburg nach dem Russen-Einfall 1914. / Szczytno po najazdzie Rosjan w 1914 roku.
Verlag: Max Zedler, Inh. Hans Andersen, Ortelsburg.

Porcelanki ze Szczytna

Na terenie Szczytna można znaleźć różne, czasem niezwiązane z naszym powiatem, porcelanki i butelki. Trafiały tu one na wiele sposobów. Zazwyczaj ich identyfikacja jest łatwa, choć zdarzają się również przypadki trudniejsze.

Niedawno otrzymałem kilkanaście porcelanek znalezionych w Szczytnie. W większości były to dość rzadkie korki z czerwonym napisem Fr. Daum Ortelsburg. Wśród nich znajdowała się  rzadka porcelanka z identycznym, lecz czarnym napisem, a także znana mi tylko z jednego egzemplarza – niestety nieco wytarta – porcelanka P. Born Ortelsburg.

Oprócz tego trafił się zniszczony egzemplarz J. F. Lux Ortelsburg oraz pojedyncze sztuki z napisami Otto Reiner Ortelsburg i A. Fuchs Ortelsburg.

Wśród tych porcelanek były dwie, które wyraźnie nie pasują do Szczytna. Pierwsza, pochodząca z przełomu XIX i XX wieku, miała napis: A. Bloch. Druga – z napisem: American German "Hopkos" Company – pochodzi najprawdopodobniej z Wyborga (ros. Выборг), dawnego Viipuri w Finlandii.

Wszystkie porcelanki, poza tą ostatnią, są dość stare i były używane jeszcze przed I wojną światową.

Wszystkie te szczycieńskie porcelanki były mi już wcześniej znane. To jednak właśnie wśród najstarszych egzemplarzy można wciąż spodziewać się interesujących odkryć. Będę więc bardzo wdzięczny za przesyłanie mi zdjęć Waszych tego typu znalezisk ze Szczytna oraz całego powiatu. Ważne jest dla mnie nie tylko sama butelka czy porcelanka — ale również miejsce ich znalezienia. Czasem znaczenie mogą mieć nawet uszkodzone przedmioty.

Kontakt: witoldo125@tlen.pl, lub poprzez Facebooka - Witold Olbryś. 

Fr. Daum Ortelsburg

Paul Born Ortelsburg

American German „Hopkos“ Company

A. Bloch

Wspomnienie o Szczytnie

Daleko od Bergisches Land (Górzysty Kraj w Nadrenii Północnej-Westfalii) leży nasz powiat rodzinny: Szczytno, przy linii kolejowej Olsztyn–Łomża, Biskupiec–Nidzica. Miasto myśliwskie na Mazurach, 25 km od polskiej granicy, miasto powiatowe z ok. 14 000 mieszkańców, założone około 1350 roku przez Zakon Krzyżacki (Ortulf z Trewiru), od zawsze było ważną ostoją niemczyzny na wschodzie. Zachowana część starego „Ortulßburga” mieści obecnie w swoich murach bogato wyposażone muzeum regionalne, posiadające zabytki sięgające aż epoki kamienia. Miasto leży w samym środku pól bitewnych Tannenbergu. Już na początku I wojny światowej zostało całkowicie zniszczone, jednak odbudowano je na nowo według jednolitych planów i nowoczesnych założeń urbanistycznych, pod patronatem miast Berlin i Wiedeń, przez uznanych architektów. Szczytno jest więc wzorcowym przykładem modelowej odbudowy i pod względem urbanistycznym jedną z atrakcji Prus Wschodnich.

Miasto położone jest nad dwoma jeziorami. Bezpośrednio przy granicach miasta rozciągają się szerokie lasy iglaste i liściaste, których 100-letnie drzewa, dzikie i romantyczne zagajniki oraz ukryte jeziora leśne nadają mazurskiemu krajobrazowi jego charakterystyczny wygląd. Jako miasto garnizonowe strzelców, Szczytno przyciąga uwagę wszystkich myśliwych dzięki założonej przez batalion strzelców hrabiego Yorcka von Wartenburga zagrodzie szkoleniowej dla myśliwych [sokolarni] – jedynej tego typu w Wehrmachcie. Można ją zwiedzać codziennie.

Wśród przemysłu należy szczególnie wymienić bardzo ważny przemysł drzewny, w tym największy zakład produkcji listew w północnych Niemczech, a ponadto młyny, cegielnie oraz znany browar. Dzięki centralnemu położeniu na Mazurach Szczytno jest popularnym punktem wyjściowym dla wycieczek bliższych i dalszych po Mazurach.

Z wdzięcznością wspomina podpisany tamte letnie dni czerwca i lipca 1918 roku, kiedy – idąc za zaproszeniem rządu państwowego do odwiedzenia wschodniego teatru wojny – spędził także kilka dni w Olsztynie i Szczytnie, a wraz z dziesięcioma innymi towarzyszami podróży został oprowadzony po powiecie przez człowieka, który w chwili wybuchu wojny w 1914 roku zastępował landrata (...), a w 1918 roku był landratem w Szczytnie: von Poser. Był to czas dojrzewania jagód leśnych i pewnego dnia podano trzykrotnie potrawy z jagód, każdorazowo w innej postaci.

Die Heimat am Mittag. Lengerberger Zeitung, Nr 249, 23.10.1943, s. 3.

Die russischen Verwüstungen in Ostpreußen. Ortelsburg Ostpr. - Ruinen. Rastenburger Straße.

Rosyjskie spustoszenia w Prusach Wschodnich. Szczytno (Prusy Wschodnie) – ruiny. Ulica Rastenburska / Kętrzyńska - obecnie 1 Maja. 

Otto i Fritz Krauskopf

Otto Krauskopf z Królewca (adres: Königsberg Pr., Steindamm Nr. 64) prowadził przed I wojną światową filię swojego atelier fotograficznego w Szczytnie. Mieściła się ona na rogu ulic Cesarskiej (obecnie Polskiej) i Jägerstraße (obecnie Leyka). Zdjęcia wykonywał w Szczytnie w niedziele i poniedziałki. Jego zachowane fotografie wykonane w terenie przedstawiają szczycieńskich strzelców, którzy stanowili jego główną grupę klientów. O. Krauskopf był również nakładcą nielicznych pocztówek z widokami Szczytna. W ogłoszeniu z 1914 roku, informującym, że 26 sierpnia zdał przed Izbą Rzemieślniczą w Królewcu egzamin mistrzowski jako fotograf, podano, że wówczas mieszkał w Szczytnie. Dzień później egzamin mistrzowski zdał także jego brat, Fritz Krauskopf z Królewca. Zachowały się naklejone na kartoniki fotografie sygnowane jako „Gebr. Krauskopf, Ortelsburg Ostpr.” (Bracia Krauskopf, Szczytno, Prusy Wschodnie) oraz sygnowane w ten sam sposób przez samego Otto. W czasie wojny i po jej zakończeniu bracia nie prowadzili już atelier w Szczytnie, jednak Fritz Krauskopf nadal wydawał pocztówki przedstawiające widoki miasta, a sporadycznie także Wielbarka i Pasymia. Zdjęcia do nich wykonywał osobiście. W okresie międzywojennym F. Krauskopf był jednym z najważniejszych fotografów i wydawców pocztówek w Prusach Wschodnich. Urodził się 7 listopada 1882 roku w Kętrzynie jako najstarszy syn Ludwiga Krauskopfa i Luise Auguste Rogall. W 1908 roku otworzył swoje pierwsze atelier fotograficzne w nadmorskim Cranz. Później mieściła się tam już tylko filia, natomiast główny zakład funkcjonował w centrum Królewca, przy Steindamm 64. Przez pewien czas, wspólnie z bratem Otto, prowadził także atelier w Szczytnie. W trakcie wojny został powołany do wojska i został ranny. Po odzyskaniu zdrowia działał jako fotograf wojenny, towarzysząc armii. Część wykonanych wówczas zdjęć ukazała się w serii pocztówek zatytułowanej „Der Krieg im Osten” W okresie międzywojennym należał do najważniejszych fotografów i wydawców pocztówek w Prusach Wschodnich. Dokumentował nie tylko Królewiec i Cranz, lecz także wiele innych miejsc w regionie. Szczególną sławę przyniosły mu fotografie przedstawiające płonący i zniszczony Królewiec po alianckich nalotach oraz życie mieszkańców wśród ruin miasta. Pod koniec 1945 roku jego rodzinie udało się opuścić Królewiec, natomiast on sam – zapewne z powodu złego stanu zdrowia – pozostał w mieście, gdzie zmarł w grudniu tego roku.  O jego młodszym bracie, Otto, brak jest informacji. Z zachowanych pocztówek wynika, że w okresie międzywojennym działał w Rauschen, o ile nie występuje tu zbieżność imienia i nazwiska.

Atelier fotograficzne bracia Krauskopf, Szczytno, Prusy Wschodnie.

Fotografia przedstawia jednorocznego ochotnika szczycieńskich strzelców.

Otto Krauskopf, Szczytno, Prusy Wschodnie.

Negatyw (klisza) zostaje zachowany do ponownych zamówień.

Powiększenia z każdego zdjęcia.

Specjalność: zdjęcia dzieci, zdjęcia migawkowe (spontaniczne, w ruchu) i zdjęcia wnętrz.

Gebr. Krauskopf, Ortelsburg und Ostseebad Cranz. 

Obieg: Ortelsburg, 29.10.1914. 

Jednoroczny ochotnik szczycieńskich strzelców - Erich Ernest Lange.

Moim stałym adresem jest obecnie Królewiec, Prusy Wschodnie, Steindamm nr 64.

Zdjęcia wykonuję osobiście w Szczytnie, w każdy poniedziałek i niedzielę.

Otto Krauskopf, fotograf.

Otto Krauskopf Atelier für Photographie Ortelsburg.

Fotografia pochodzi z albumu Ericha Ernsta Lange, który odbywał w Szczytnie służbę wojskową jako jednoroczny ochotnik.

Otto Krauskopf Atelier für Photographie Ortelsburg.

Obieg: Szczytno, 30.12.1913. 

Ze zbiorów M. Rawskiego.

Szczytno, szpital.

Veralag: Otto Krauskopf, Ortelsburg.

Ze zbiorów M. Rwskiego. 

Verlag Fritz Kranskopf, Königsberg i. Pr., Ostseebad Cranz.

Lichtdruck-Großbetrieb. Akt.-Ges. Fernspr. Nr. 58. spr

Fotografia ta została wykorzystana do wykonania pocztówki w technice światłodruku.

Wojna na Wschodzie, Szczytno. Zniszczony sklep z kawą.

Verlag Fritz Kranskopf, Königsberg i. Pr., Ostseebad Cranz.

Lichtdruck-Großbetrieb. Akt.-Ges. Fernspr. Nr. 58.

Szczytno. Nad Jeziorem Domowym Małym. 

Photographie und Verlag von Fritz Krauskopf, Königsberg Pr. Steindamm 64.

Obieg: Ortelsburg 21.06.1937.

Ze zbiorow M. Rawskiego. 

Pasym

Photographie Fritz Krauskopf, Königsberg Pr. Steindamm 64.

Obieg: Pasenheim, 13.03.1939.

Ze zbiorów M. Rawskiego.

Szczytno, odbudowa Hotelu Kopkow

Roboty murarskie przy wykonaniu piwnicy w ramach odbudowy Hotelu Kopkow zostaną oddane do publicznego przetargu. Formularze ofertowe można uzyskać u mnie po wcześniejszej wpłacie 3 marek. Oferty należy składać w zamkniętej formie, opatrzone odpowiednim napisem, do Urzędu Budowlanego w Szczytnie. Otwarcie ofert odbędzie się w poniedziałek, 2 czerwca, o godzinie 11 po południu.

Architekt Aug. Wiegand, Szczytno.

Ortelsburger Zeitung, 1919 r. 

Na zdjęciu widoczne jest główne skrzyżowanie Szczytna. W tle znajduje się Hotel Kopkow, zniszczony pod koniec sierpnia przez żołnierzy armii rosyjskiej. Po odbudowie nosił nazwę Berliner Hof. Obecnie w jego miejscu stoi blok mieszkalny oraz znajduje się księgarnia „Fraszka”.

Zdjęcie ze zbiorów M. Rawskiego. 

 

Krutynia Waldhaus Rose

Waldhaus Rose, Cruttinnen (Postort) Luftkurort Masuren. 

Verlag: R. Rose. Cruttinnen.

Cruttinnen - Waldhaus Rose. 

Obieg: Lötzen, 25.08.1923.

Rudziska Pasymskie

Rudziska Pasymskie istniały już w 1800 roku. Nosiły wówczas nazwę Budziska i były zamieszkiwane przez dwóch dzierżawców dziedzicznych. Miasto Pasym posiadało wówczas las miejski o powierzchni 750 hektarów (około 2800 mórg), który przynosił mu znaczne dochody.
Z czasem, dzięki zapobiegliwości burmistrza Bartscha, postanowiono wykorzystać atrakcyjne położenie tego terenu. W 1927 roku nad jeziorem Kalwa wzniesiono pensjonat oraz stworzono rozbudowaną infrastrukturę turystyczno-sportową. W 1928 roku Rudziska połączono z Pasymiem szosą, a nad jeziorem zbudowano przystań. W tym samym czasie dotychczasową nazwę Rudzisken zmieniono na Waldheim.
Dzierżawcą pensjonatu był Fritz Neumann. Z zachowanych fotografii wynika, że obiekt często gościł przybywających do Pasymia oficjeli. Odbywały się tu również zebrania różnych stowarzyszeń. Przy pensjonacie znajdowała się fontanna, pełniąca jednocześnie funkcję pomnika plebiscytowego. Widniała na niej inskrypcja: „DIES LAND BLEIBT DEUTSCH” („Ten kraj pozostanie niemiecki”).

Po wojnie w budynku pensjonatu mieścił się Mazurski Uniwersytet Ludowy, w którym podejmowano próby repolonizacji Mazurów. Obecnie obiekt znajduje się w ruinie.

Passenheim – Städt Waldheim

Verlag: Hans Andresen, Ortelsburg, Ostpr.

Ze zbiorów M. Rawskiego.

Grenadier-Regiment Kronprinz (1. Ostpreußisches) Nr. 1

Grenadier-Regiment Kronprinz (1. Ostpreußisches) Nr. 1,  Königsberg / Pułk Grenadierów „Następcy Tronu” (1. Wschodniopruski) nr 1.

Photograph. Atelier Oskar Goetze, Königsberg Weissgerberstr. 22.

Fußartillerie Regiment von Liger ostpreußisches Nr 1

Fußartillerie Regiment von Liger ostpreußisches Nr 1,  Königsberg.

Photogr. Atelier von M. Leitner,  Königsberg i/Preussen.

Pułk został utworzony 16 czerwca 1864 roku jako Ostpreußisches Festungsartillerie Regiment Nr. 1. W 1872 roku przemianowano go na pułk artylerii pieszej (Fußartillerie) i podporządkowano bezpośrednio korpusowi armijnemu. Jednostka stacjonowała w Królewcu, a od 1902 roku również w twierdzy Boyen. Przed wybuchem I wojny światowej wchodziła w skład I Korpusu Armijnego i należała do 2. Brygady Artylerii Pieszej (2. Fuß-Artillerie Brigade). Po wojnie tradycje pułku przejęła 5. bateria Preußisches Artillerie-Regiment Nr. 1.

Piwo pełne ciemne - WBA

Spezial-Dunkel Vollbier nach Münchener Art

Brüder Daumn Allenstein.

Specjalne ciemne piwo pełne na sposób monachijski

Bracia Daum Olsztyn.

Pozdrowienia ze Spychowa

Gospoda Adolfa Grosmanna, kościół ewangelicki i szkoła. 

Veralag A. Liebert, Photograph, Osterode.

Ze zbiorów M. Rawskiego.

2. Ermländisches Infanterie-Regiment Nr. 151

Od 1909 roku sztab oraz I i III batalion 151. Pułku Piechoty stacjonowały w Mrągowie.

Die Welt ist groß, die Welt ist schön.

Wer weiß, ob wir uns wiedersehn.

Feldzug Weltkrieg 1914–16.

Świat jest wielki, świat jest piękny.

Kto wie, czy się jeszcze zobaczymy.

Kampania Wojny Światowej 1914–16.

Mazury – wyspa Upałty

Masuren – Insel Upalten. Blick auf Thiergarterspitze. 

Mazury – wyspa Upałty. Widok na Zwierzyniecki Róg.  

Kunstanstalt Bruno Scholz, Breslau I. Nachdruck verboten. No. 912.

Obieg: Arys 24.08.1938.

Nadawca skarży się na swoje zdrowie...

Atelier fotograficzne Louisa Emila Gottheila w Królewcu

Atelier fotograficzne Louisa Emila Gottheila, urodzonego 25 września 1844 roku w Gdańsku, działało w Królewcu przy ulicy Münzstraße 6 od 1866 roku. L. E. Gottheil był synem znanego gdańskiego fotografa Juliusza Gottheila (1810–1868) i zmarł w Gdańsku około 1920 roku. Zakład prowadził wspólnie ze swoim synem, również noszącym imię Louis Emil. Posiadał tytuł fotografa nadwornego. Oprócz portretów, Gottheilowie wykonywali liczne fotografie przedstawiające widoki Królewca i jego okolic. Firma działała nieprzerwanie aż do końca II wojny światowej.
W Królewcu fotografii uczył się u swojego wuja Albert Gottheil, który później przejął zakład swojego ojca — Richarda Theodora Gottheila — w Gdańsku. 
Niestety, fotografia królewiecka — w odróżnieniu od dobrze opracowanej historii fotografii gdańskiej — nie doczekała się jeszcze opracowania.

Fotografii w formacie carte de visite z atelier „Gottheil & Sohn” w Królewcu zachowało się jednak bardzo wiele, co świadczy o tym, że był to najpopularniejszy zakład fotograficzny w mieście. W tym miejscu prezentuję tylko sześć przykładów pochodzących z jednego albumu fotograficznego rodzin Ehlers i Kleiber. Najstarsza z nich, z charakterystyczną czerwoną obwódką, pochodzi z lat 70. XIX wieku. Zbierając tego typu fotografie, warto zwracać uwagę nie tylko na awersy z wizerunkami utrwalonych osób, ale również na często ozdobne rewersy, które zawierają informacje o atelier: jego nazwie, adresie, medalach i tytułach. Prezentowane tu sześć wzorów rewersów to oczywiście tylko wybór — istniało ich znacznie więcej.

Jedwabno / Gedwangen

Jedwabno, już po zmianie nazwy na Gedwangen (najwcześniej od 1938 roku).

W głębi widoczna „Villa Otto”.

„Gedwangen / Ostpr.-Süd – Dorfstraße”

 Verlag Frieda Lux, Papierhandlung, Gedwangen.

Foto W. Stach.

 

Grenadier-Regiment Kronprinz (1. Ostpreußisches) Nr. 1, Königsberg

Grenadier-Regiment Kronprinz (1. Ostpreußisches) Nr. 1 / Pułk Grenadierów „Następcy Tronu” (1. Wschodniopruski) nr 1 został utworzony w 1655 roku jako jeden z najstarszych oddziałów piechoty w armii brandenbursko-pruskiej. Początkowo nosił różne nazwy związane z kolejnymi dowódcami i patronami, a od XVIII wieku stał się jednostką grenadierską, uchodzącą za elitarną formację piechoty liniowej. Jego garnizonem był przede wszystkim Królewiec.

Fot: Herm. Giese, Photographisches Atelier, Königsberg i. Pr., Königs-Allee 15 vis-a-vis Caffee Ludwigshof