Pionier-Bataillon Nr.18, Königsberg

 Pionier-Bataillon Nr.18,  Königsberg.

 Oskar Goetze, Königsberg i. Pr., Weissgerberstr. 22a.

Batalion Pionierów nr 18 został utworzony w Królewcu w 1893 roku. W trakcie wojny przekształcono go w Pułk Pionierów nr 18, a w styczniu 1917 roku ponownie utworzono z niego Batalion Pionierów nr 18. W latach 30. XX w. jego tradycje kontynuował Batalion Pionierów nr 41 (Pionier-Bataillon 41). 

Pozdrowienia z Orłowa

Cmentarz wojenny w Orłowie.
Gospoda „Deutsche Eiche”, właściciel: Paul Ossa.
Widok na dolinę Łyny.
Wydawca: R. Nestler, mistrz fotografii, Neidenburg.
Obieg: stempel agencji pocztowej z Orłowa i Neidenburga, 17.?.1938 r.
Na pocztówce widoczne jest hasło propagandowe: „Sieg Heil dem Führer und seinen treuen Mitkämpfern!” – „Zwycięstwo i chwała Wodzowi i jego wiernym towarzyszom walki!”

Cmentarz honorowy szczycieńskich strzelców z korpusu Yorka w Łynie

Cmentarz wojenny – miejsce pochówku 54 żołnierzy armii niemieckiej (głównie szczycieńskich strzelców) oraz 89 żołnierzy armii rosyjskiej, poległych 23 sierpnia 1914 roku.

Lata 20. XX w. 

Aus der Schlacht bei Tannenberg.
Ehrenfriedhof der Yorkschen Jäger in Lahna, Kreis Neidenburg.

Z bitwy pod Tannenbergiem.

Cmentarz honorowy [szczycieńskich] strzelców z korpusu Yorka w Łynie, powiat nidzicki.

Photographie und Verlag von Fritz Krauskopf, Königsberg i. Pr.

Grób oficerów szczycieńskich strzelców: kapitana Bergemanna, porucznika Bandowa i porucznika von Heydebranda.

Lata 20. XX w. 

Lata 30. XX w. 

Lata 30. XX w. 

Grenadier-Regiment König Friedrich Wilhelm I (2. Ostpreußisches) Nr. 3

Podoficer z Grenadier-Regiment König Friedrich Wilhelm I (2. Ostpreußisches) Nr. 3

Ludeneit & Nickel, Königsberg, Passage 1

1. Ostpreußisches Feldartillerie-Regiment Nr. 16

Hermann Giese, Königsberg, Kaltenhof

Akademisch gebildeter Zeichner und Photograph.

 Akademicko wykształcony rysownik i fotograf.

Na obu fotografiach zostali uwiecznieni żołnierze 16. Pułku Artylerii Polowej (1. Wschodniopruskiego) z Królewca – 1. Ostpreußisches Feldartillerie-Regiment Nr. 16.

Pułk ten został sformowany 24 października 1872 r.

Szczycieńskie tarcze szkolne

Szkoła Podstawowa nr 3 im. M. Skłodowskiej-Curie w Szczytnie,
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Szczytnie,
Szkoła Podstawowa nr 3 w Szczytnie,
Szkoła Podstawowa nr 1 Grunwaldu H. Sienkiewicza, w Szczytnie,

Szkoła Podstawowa nr 1 im. H. Sienkiewicza w Szczytnie,
Studium Nauczycielskie w Szczytnie,
Szkoła Ćwiczeń w Szczytnie. 

Poszukuję tarcz szkolnych z terenu powiatu szczycieńskiego. Kontakt: witoldo125@tlen.pl., lub poprzez Facebooka - Witold Olbryś.

Obudowy nalewaków: „Piwo Biskupieckie” i „Jurand”

Obudowy kranów piwnych (nalewaków) – „Piwo Biskupieckie” i „Jurand”, Jurand Browary  Warmińsko-Mazurskie.

Marka piwa „Jurand” kojarzy się ze Szczytnem. Niestety w pewnym momencie piwo pod tą nazwą zaczęto produkować w Olsztynie, co w pewnym stopniu przyczyniło się do upadku szczycieńskiego browaru.

Na początku lat 90. szczycieńskie piwo sprzedawało się tak dobrze, że nie trzeba było go reklamować i nie starczało go nawet dla wszystkich klientów. Z dniem 1 września 1991 roku browar w Szczytnie, wraz z zakładami w Olsztynie i Biskupcu, wszedł w skład jednoosobowej spółki Skarbu Państwa pod nazwą Browary Warmińsko-Mazurskie. W kolejnym roku został sprywatyzowany. Od 1995 roku browary należące do spółki działały pod wspólną marką „Jurand”. Produkcja w Olsztynie była ponad dwukrotnie wyższa niż w Szczytnie, jednak tamtejsze piwo, w przeciwieństwie do szczycieńskiego, cieszyło się złą opinią. Po prywatyzacji sprzedaż piwa gwałtownie spadła. Ostatecznie spółkę przejęła niemiecka firma Bouchette – Drinks & Food Vertriebs GmbH, która w 2000 roku zakończyła produkcję piwa w Szczytnie. Zanim jednak do tego doszło, przez pewien czas w Szczytnie sprzedawano piwo z Olsztyna jako szczycieńskie.

 

Obóz RAD-u w Klonie

W 1939 roku, na północnym krańcu wsi Klon, rozpoczęto budowę żeńskiego obozu RAD (Reichsarbeitsdienst – Służba Pracy Rzeszy). Na Mazurach obozy tego typu zakładano zazwyczaj na terenach uznawanych za „zagrożone polskością”. Obóz został otwarty w 1942 roku. Pod nadzorem Ruth Marx pracowało w nim około 50 młodych kobiet.

Prezentowane fotografie pochodzą z albumu dziewczyny ze wsi pod Braniewem i zostały wykonane w 1943 roku. W tym samym albumie znajdują się także zdjęcia powojenne, dokumentujące jej wizytę w rodzinnych stronach. Po zakończeniu wojny budynki obozowe zaadaptowano na potrzeby szkoły podstawowej, która działa tam do dziś.

Kościół katolicki.

Wielbark – kościół ewangelicki oraz ewangelicki dom parafialny

Wielbark / Willenberg – kościół ewangelicki oraz ewangelicki dom parafialny.

Verlag von Wilhelm Priess, Willenberg O.-Pr.

Obieg pocztowy: Willenberg, 28.09.1913.

Ze zbiorów: M. Rawskiego.

Jest to jedyna znana mi dotąd secesyjna pocztówka z Wielbarka.

 

Książka o browarach powiatu szczycieńskiego

W związku z moją informacją o tym, że kończę książkę o browarach powiatu szczycieńskiego, odezwało się do mnie kilka osób, które przekazały mi ciekawe informacje. Nadal jednak liczę na kolejne kontakty i wciąż poszukuję różnych źródeł informacji oraz pamiątek związanych z działającymi tu niegdyś browarami, a także przedmiotów związanych z handlem piwem.
Interesują mnie zarówno starsze przedmioty sprzed 1945 roku, jak i te z czasów PRL-u, a nawet z lat 90., czyli z końcowego okresu działalności szczycieńskiego browaru. Szukam butelek, porcelanek, kufli, beczek, skrzynek i innych przedmiotów znajdowanych na terenie naszego powiatu — pochodzących nie tylko z browarów, ale także ze sklepów i gospód handlujących piwem, w tym również tych działających na wsiach. Przydatne mogą być nawet zniszczone egzemplarze takich przedmiotów.
Może ktoś z Państwa będzie w stanie pomóc mi dotrzeć do materiałów związanych z powojenną historią szczycieńskiego browaru. Bardzo przydałyby mi się fotografie, dokumenty oraz wycinki prasowe. Jeżeli to możliwe, chętnie porozmawiałbym także z byłymi pracownikami browaru. Będę wdzięczny za wszelką pomoc.
Jeśli chodzi o powojenne etykiety, to dysponuję wszystkimi, z wyjątkiem tych z lat 40. Poszukuję jednak etykiet znajdujących się na oryginalnych butelkach — takie butelki chciałbym w przyszłości wykorzystać do wystawy poświęconej powojennej historii browaru.

Hurtownia piwa Friedricha Dauma w Szczytnie

Friedrich Daum nie tylko produkował piwo w browarze otwartym w Szczytnie (Bartnej Stronie) 25 lutego 1899 roku, lecz także zajmował się hurtową sprzedażą piwa innych producentów.

Najlepsze piwo domowe w 5-litrowych syfonach Globus – idealnych, higienicznych i najdoskonalszych pojemnikach na piwo. Brak metalowych elementów w piwie. Szklany pojemnik. Globus-Selbstschänker Deutsche Siphon-Ges. Lipsk. Jedyny specjalny, uznany syfon do piwa. Wnętrze pojemnika wykonane z chemicznie czystego szkła. Transport kolejowy w koszach.

Schlossbräu jasne i ciemne M. 1,25, Bock ,, 1,50, Schönbusch i Ponorth’er ,, 1,75, Münchener (Pschorrbräu) ,, 2,75, Kulmbach’er (T. Aktien) ,, 2,75, Pilsener Urquell ,, 3,25
Poleca Fr. Daum, Hurtownia piwa w Szczytnie.
Numer telefonu 9.

Ortelsburgr Kreisblatt, 1904 r. 

Kartka na mięso drobiowe (grudzień 1981 r.)

Kartka reglamentacyjna oznaczona literą „B”, uprawniająca do zakupu mięsa drobiowego w ilościach od 150 g do 500 g, w sumie kilku porcji na miesiąc grudzień 1981 roku. Na odwrocie znajduje się pieczątka: „Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Wyższa Szkoła Oficerska im. gen. Franciszka Jóźwiaka-Witolda w Szczytnie”. Na kartce widoczne są poszczególne kupony z oznaczeniami „I”, „II”, „III” oraz „BR”, z datą XII 81. W centralnym polu przewidziano miejsce na wpisanie nazwiska, imienia oraz adresu posiadacza.

Babięty

Zdjęcia te na rewersach pidpisano: Auf dem Babienten 1. Mai 1937. Zostały więc wykonane nad znajdującym się niedaleko wsi Babięty - Jeziorem Babięty Małe lub Babięty Wielkie.

Zdjęcia ze zbiorów M. Rawskiego. 

Chlubne tradycje Mazur

W dniu 25 września 1970 roku, w wybudowanym w 1967 roku Powiatowym Domu Kultury w Szczytnie, odbyła się sesja popularnonaukowa poświęcona „chlubnym tradycjom Mazur”. Tego samego dnia Powiatowy Dom Kultury otrzymał imię Kazimierza Jaroszyka – redaktora polskiego pisma „Mazur”, ukazującego się w przedwojennym Szczytnie. Honorowym gościem wydarzenia był syn Kazimierza Jaroszyka – Henryk. Na zdjęciach widoczny jest również Gerard Skok, mocno zaangażowany w budowę PDK-u, oraz Leon Stawicki, odpowiedzialny w Szczytnie za sprawy kultury, który był zapewne pomysłodawcą tej imprezy.
Obecnie Powiatowy Dom Kultury to już Miejski Dom Kultury – i nie ma patrona.

U dziadków w Klonie

U dziadków w Klonie / Prusy Wschodnie. Hugo na Liese. Rok1932.

Ślub w Węgorzewie - rok 1918

Ślubna fotografia podoficera, odznaczonego Krzyżem Żelaznym w trakcie Wielkiej Wojny, wykonana w 1918 roku w zakładzie fotograficznym Gustava Schmidta, na tle dekoracji imitującej barokowy kościół. Jak to było wówczas w zwyczaju, para się nie uśmiecha. Takich fotografii z tą dekoracją powinno być więcej. Może ktoś zna inny egzemplarz?

Fot. Gustav Schmidt, Angerburg O/Pr.

Orkiestra lenpolowska

Zakład Przemysłu Lniarskiego „Lenpol” był w czasach PRL-u największym pracodawcą w Szczytnie. W szczytowym okresie zatrudniał około tysiąca pracowników. Przy zakładzie funkcjonowały przedszkole, stołówka, biblioteka, klub sportowy, a nawet zakładowa jednostka Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej. Jednak najmocniej w pamięci mieszkańców Szczytna zapisała się działająca przy zakładzie orkiestra dęta, zwana potocznie „lenpolowską”.
Orkiestra była finansowana przez „Lenpol”, lecz jej członkami były również osoby spoza firmy. Uświetniała różne miejskie uroczystości — począwszy od pochodów pierwszomajowych, aż po procesje Bożego Ciała. Opiekunem orkiestry był Józef Kusztal, a pierwszym kapelmistrzem — Władysław Prystupa, którego później zastąpił Michał Sawicz.
Po 1989 roku orkiestra działała jeszcze przy Miejskim Domu Kultury do 2013 roku.
Na podstawie: Grażyna Saj-Klocek, „Orkiestra dęta…”, „Kurek Mazurski”, nr 18, 5.05.2022, s. 26.

Zdjęcie z rodzinnego albumu Janusza Sawicza.

Zdjęcie z rodzinnego albumu Janusza Sawicza.

Zdjęcie z rodzinnego albumu Janusza Sawicza.

Zdjęcie z rodzinnego albumu Janusza Sawicza.

Dziedziniec ratusza. W tle ruiny zamku. 

Poszukuję fotografii z powiatu szczycieńskiego. Szczególnie interesują mnie zdjęcia przedstawiające budynki, uroczystości, śluby, szkolne oraz inne, wykonane do 1989 roku. Chętnie takie fotografię kupię. Kontakt: witoldo125@tlen.pl lub przez Facebooka – Witold Olbryś.

List ze Szczytna do Lipska

Koperta (całostka) z nadrukowanym znaczkiem o nominale 3 grosze. Lata 50. XIX w.

Znane są jedynie inicjały nadawcy: A.S.

Adresatem był adwokat Julius Tschrmann (?) z Lipska.

Ze zbiorów M. Rawskiego.

Bruno Varheiden - Apteka pod Orłem

W 1898 roku w Szczytnie aptekę od G. Lepehne kupił Bruno Verheiden. W tym samym roku, wspólnie z Otto Reinerem, B. Verheiden reklamował mydło i handlował farbami. 2 października 1909 roku w rejestrze handlowym zapisano, że apteka zmieniła nazwę na: „Adler-Apotheke u. Adler-Drogenhandlung, Inh. Bruno Verheiden“. 

W sierpniu 1914 roku apteka funkcjonująca przy Rynku została zniszczona. Do czasu odbudowy mieściła się w niewielkim budynku przy kościele ewangelickim, który wcześniej służył jako pomieszczenie do przygotowań do konfirmacji. Po odbudowie miasta apteka wróciła na swoje dawne miejsce. Bruno Verheiden zmarł 27 kwietnia 1921 roku. 7 sierpnia 1923 roku uznano, że jego jedyną spadkobierczynią jest wdowa Johanna Verheiden z domu Rögener. Z kolei 20 września 1936 roku sąd uznał za spadkobierczynię J. Verheiden Marie Krebs z domu Rohde.

Pocztówka ze zbiorow M. Rawskiego.