sobota, 2 sierpnia 2025

Garde-Schützen-Bataillon

W latach 1894–1909 Ulrich Roeckner uczęszczał do gimnazjum w Bydgoszczy, a następnie do Gimnazjum Realnego św. Jana w Gdańsku. W latach 1909–1910 odbył jako jednoroczny ochotnik służbę wojskową w Garde-Schützen-Bataillon (Batalionie Strzelców Gwardii) w Lichterfelde. Z tego okresu zachował się kubek od menażki sygnowany „G.S.B.”, książeczka z wynikami strzelania oraz korespondencja do rodziców.
Po odbyciu służby wojskowej rozpoczął studia w Wyższej Szkole Leśnej w Eberswalde (Forstakademie Eberswalde), które ukończył 16 sierpnia 1913 roku. Jeszcze w trakcie studiów, w 1912 roku, U. Roeckner trafił do Szczytna, do 1. (Wschodniopruskiego) Batalionu Strzelców im. grafa Yorcka von Wartenburga na przeszkolenie, czego potwierdzeniem jest również zachowana w jego spuściźnie korespondencja do rodziców.
Obie wymienione tu jednostki wojskowe (bataliony) należały do elitarnych.



piątek, 1 sierpnia 2025

Oliwa - śladami Ulricha Roecknera

Moja ostatnia wycieczka po Oliwie nie była standardowa. Chodziłem śladami leśnika i oficera szczycieńskich strzelców – Ulricha Roecknera. Między innymi miałem okazję spojrzeć na jeden z funkcjonujących nad Potokiem Oliwskim młynów z perspektywy, jaką miał, robiąc zdjęcie U. Roeckner.
Młyn (folusz) w tym miejscu istniał już przed 1594 rokiem. Od 1613 roku mełł zboże. Początki zachowanego do dziś budynku sięgają 1874 roku. Obecnie nieczynny, mełł jeszcze na początku XXI wieku.

Potok Oliwski i młyn. W tle widoczna katedra oliwska.
Zdjęcie pochodzi z albumu Ulricha Roecknera i prawdopodobnie zostało wykonane w okresie I wojny światowej.

Staw młyński na Potoku Oliwskim. W tle młyn. 

Oliwa, ul. Spacerowa 18. Młyn.

Z historii szczycieńskich ulic

W okresie międzywojennym na zachód od nowych koszarach wytoczono ulicę noszącą obecnie imię Kazimierza Pułaskiego, przy której wznoszono domy jednorodzinne z ogrodami, między innymi dla kadry oficerskiej. Do dnia dzisiejszego część tych domów zamieszkana jest przez rodziny związane z kadrą, ale już polskiej szkoły milicyjnej. Ulica ta została nazwana na cześć najbardziej lubianego i szanowanego oficera szczycieńskich strzelców, uczestnika bitwy pod Tannenbergiem, a w trakcie II wojny — generała Hubert Gercke Strasse. W kierunku miasta od ulicy tej odchodziła uliczka, którą nazwano Lahna Strasse (obecnie ul. Łódzka). Natomiast od wschodu z koszarami graniczyła zabudowana małymi, jednorodzinnymi domkami Orlauer Strasse (ul. Orłowska, obecnie ul. Władysława Broniewskiego). Nazwy tych ulic upamiętniały Łynę i Orłowo w powiecie nidzickim, gdzie w dniu 23 sierpnia 1914 roku głównie szczycieńscy żołnierze przyjęli na siebie atak przeważających oddziałów rosyjskich. Ich zadaniem było powstrzymanie Rosjan po to, by dać czas pozostałym oddziałom niemieckim na przegrupowanie. Zadanie, pomimo olbrzymich strat i śmierci dowódcy batalionu Ernsta Weigelta, zostało wykonane, co umożliwiło odniesienie zwycięstwa w słynnej bitwie pod Tannenbergiem. Po pierwszej wojnie światowej w szczycieńskiej jednostce funkcjonował kult bohaterów spod Łyny i Orłowa, a znajdujące się w obu tych wsiach cmentarze wojenne stały się nekropoliami strzelców i były przez szczycieńskich żołnierzy systematycznie odwiedzane do końca II wojny światowej. Główna ulica, przy której znajdowały się koszary, nosiła nazwę Wiener Strasse. W ten sposób upamiętniono — symbolicznie — pomoc Wiednia w odbudowie zniszczonego w trakcie I wojny światowej miasta.

Szczytno, ul. Huberta Gerckego. Rok 1938. Zdjęcie ze zbiorów M. Rawskiego. 

Szczytno, ul. Huberta Gerckego. Rok 1938. Zdjęcie ze zbiorów M. Rawskiego. 

Szczytno, ul. Huberta Gerckego. W tle szczycieńskie koszary. Rok 1939. 
Zdjęcie ze zbiorów M. Rawskiego. 

Szczytno, obecnie ul. Kazimierza Pułaskiego.

Szczytno, ul. Władysława Broniewskiego.

Cmentarz wojenny w Orłowie. Grób dowódcy szczycieńskich strzelców, majora Ernsta Weigelta.