Pojawiły się wątpliwości, czy zaprezentowane przeze mnie zdjęcie, przedstawiające drewniany drogowskaz, zostało wykonane w Talusyach oraz czy ten drogowskaz rzeczywiście wskazywał drogę na cmentarz wojenny w tej wsi. Na stronie Instytutu Herdera znajduje się osiem zdjęć (negatywów) z tym drogowskazem, wszystkie podpisane jako: „Wegweiser zum Tannenberg-Denkmal bei Hohenstein” (czyli „Drogowskaz do Pomnika Tannenberskiego pod Olsztynkiem”). Wszystko jednak wskazuje na to, że jest to błędny opis. Pomnik tannenberski był jednym z najczęściej fotografowanych obiektów swoich czasów. Trudno sobie wyobrazić, by związany z nim tak charakterystyczny element, jak ten drewniany drogowskaz, nie był udokumentowany w większej liczbie zdjęć. Co więcej, dziwne byłoby, gdyby na drogowskazie nie znalazła się nazwa „Tannenberg-Denkmal”. Tymczasem widnieje tam tylko napis: „Zum Kreisehrenmal”, czyli „Do powiatowego pomnika/miejsca pamięci” – bez wzmianki o pomniku tannenberskim czy nawet słowa „cmentarz”.
Za tym, że zdjęcie zostało wykonane właśnie w Talusach, przemawia kilka argumentów:
- oryginalny, wykonany w epoce podpis fotografii, wskazujący na Talusy,
- obecność herbu Ełku (przedstawiającego Janusa – rzymskiego boga o dwóch twarzach) na pomniku widocznym na zdjęciu; herb ten, choć słabo, można też dostrzec na jednym z negatywów opublikowanych przez Instytut Herdera,
- zgodność widoku z awersu fotografii z dzisiejszym krajobrazem w Talusach – zarówno układ skrzyżowania.
Na jednym ze zdjęć, za pomnikiem widoczny jest porośnięty drzewami pagórek – dziś wygląda on bardzo podobnie. To właśnie tam, na jego szczycie, znajduje się cmentarz, do którego drogę wskazywał ten historyczny drogowskaz.
.jpg)
Wegweiser zum Kreisehrenmal - Talussen, 15.06.1941.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz