Bitwa pod Tannenbergiem

Bitwa pod Tannenbergiem - 23–31 sierpnia 1914 r.

Generał von Hindenburg był zdecydowany zaatakować Armię Narew. Ponieważ Armia Niemn nadal posuwała się naprzód powoli, Hindenburg skierował teraz również I. Korpus Rezerwowy oraz XVII. Korpus Armijny na południe przeciwko Armii Narew. Teraz należało szybko i zdecydowanie rozbić Samsonowa, w przeciwnym razie Rennenkampf wraz z Armią Niemen mógłby uderzyć Niemcom na tyły. Umocnienia w Giżycko, 1. Dywizja Kawalerii oraz twierdza Królewiec z główną rezerwą musiały samodzielnie osłaniać front przeciwko Armii Rennenkampfa, jednak oczywiście nie były w stanie długo powstrzymać jego czterech korpusów i pięciu dywizji kawalerii.

Rozkaz dywizyjny 1. Dywizji Rezerwowej na 25 sierpnia zaczynał się mniej więcej następująco: 

„1. Nie ma żadnych informacji o ruchach nieprzyjaciela znad rzeki Węgorapy. Wroga armia walczy z XX. Korpusem Armijnym oraz 3. Dywizją Rezerwową w okolicach Olsztynka. Silne siły nieprzyjaciela 24 sierpnia po południu przez Szczytno posuwały się w kierunku Biskupca. Z południowego wschodu wrogie siły nacierają na zaporę jeziorną. Na południe od Mrągowa miała być widziana jednostka kozacka.

2. I. Korpus Rezerwowy (...) maszeruje na Allenstein, aby włączyć się do walki XX. Korpusu Armijnego.

3. I. Korpus Rezerwowy maszeruje w jednej kolumnie przez Bisztynek, Jeziorany w kierunku Barczewa.”

Rezerwowy Batalion Strzelców przesunął się 25 sierpnia z Łabędnika przez Bisztynek do Jezioran i biwakował nocą na południowy zachód od miasta. Wroga dywizja kawalerii została zgłoszona na południowy wschód od Jezioran, w okolicach Biesowa.

Bitwa nad jeziorem Biesowskim (Tejstymy?)

26.8.1914

Dnia 26 sierpnia XVII. Korpus Armijny walczył na wschód od jeziora Luterskiego, a 36. Dywizja Rezerwowa I. Korpusu Rezerwowego między jeziorami Dadaj i Tejstymy koło Biesowa przeciwko siłom prawego skrzydła Armii Narew, które posuwały się na północ przez Biskupiec, i odrzuciły je z powrotem. 1. Dywizja Rezerwowa maszerowała w tym czasie dalej na południe w kierunku Bartołt Wielkich. W wielu miejscach w oddali widać było płonące wsie. Batalion strzelców pozostawał do dyspozycji dowódcy generalnego w Kasztanowie. Noc spędził w Wieps w alarmowych kwaterach.

Następnego dnia I. Korpus Rezerwowy ścigał pokonanego wroga w kierunku Szczytna. Batalion strzelców maszerował dla zabezpieczenia marszu oddziału sterowców przez Kronowo do Barczewa, gdzie pozostawał do dyspozycji dowódcy generalnego aż do następnego ranka.

Zestrzelenie rosyjskiego lotnika.

Gdy strzelcy urządzali się w swoich kwaterach, nagle w środku miasta rozpoczął się bardzo intensywny ogień. Wszyscy rzucili się po broń, sądząc, że Rosjanie wdarli się do miasta. Wkrótce jednak okazało się, że strzały były skierowane w stronę rosyjskiego samolotu, który leciał nisko nad miastem. Wtedy wszyscy, także inne oddziały, zaczęli ostrzeliwać samolot, aż zmuszono go do lądowania, co sprawiło wielką radość wszystkim uczestnikom. Rosyjski oficer lotnictwa, który otrzymał postrzał w stopę, opowiedział oficerom strzelców, którzy częstowali go herbatą i papierosami, że to właśnie od nich otrzymał swoje fatalne trafienia.

Później dowiedziano się, że przejęte od niego meldunki były bardzo ważne dla niemieckiego dowództwa. Miał on ustanowić połączenie między rosyjskim VI. Korpusem pod Biskupcem a XIII. Korpusem pod Olsztynem. Opowiadano, że miał on również przekazać rozkaz splądrowania Olsztyna..

28 sierpnia rosyjski korpus, który dotarł już do Olsztyna, zawrócił przed zbliżającym się z północno-wschodu I. Korpusem Rezerwowym. Wieczorem generał von Below wydał następujący rozkaz korpusu: Wróg wycofujący się spod Olsztyna, tracąc swój tabor, wydaje się chcieć włączyć do bitwy pod Olsztynkiem. Należy go zniszczyć.

Dywizja Rezerwowa posuwa się niepowstrzymanie w kierunku Olsztynka. Główne siły rosyjskiej armii próbowały teraz uciec na południowy wschód. Jednak wszędzie uciekającym odcięto drogę odwrotu przez szybko nacierające niemieckie oddziały, tak że następnego dnia doszło do całkowitego załamania się Armii Narew.

Fragment książki: „Mit Tschako und Stahlhelm” Kriegsgeschichte des Ostpr. Reserve-Jäger-Bataillons Nr. 1., Berlin 1929.

Zniszczenia wojenne w Biskupcu. Pocztówka jest błędnie podpisana jako Szczytno (Ortelsburg).