niedziela, 2 marca 2025

Michał Dorosz z Fiugat

W Fiugatach koło Szczytna żył w XIX wieku Michał Dorosz – rolnik, poeta, bibliofil oraz prekursor mazurskiego gromadkarstwa. Był członkiem założonego w Szczytnie w 1848 roku gromadkarskiego Towarzystwa Chrześcijańskiego, sprzeciwiającego się germanizacji Mazurów. M. Dorosz, razem z powroźnikiem Jana Schrätterem ze Szczytna, przetłumaczył na język polski pietystyczne dzieło Johannesa Gossnera: Ewangelicką domową pastylkę, która w 1852 roku została wydrukowana w drukarni  Eduarda Jänikego w Szczytnie.
M. Dorosz drukował swoje wiersze w wydawnictwach Marcina Gerssa. Odnosił się z sympatią do polskich powstańców z 1863 roku, co wśród Mazurów wcale nie było częste. W 1864 roku zwrócił się do cara z petycją o amnestię dla zesłanych na Syberię powstańców oraz o cofnięcie wojsk z granicy pruskiej, by przebywający w Prusach powstańcy mogli wrócić do domów.


Towarzystwo Chrześcijańskie we Szczytnie daje drukować książkę pod tytułem: „Ewangelicka domowa Postylia”, albo wykład Ewangeliów z całego roku kościelnego" od Jana Gosznera w Berlinie. — Książka ta zawierać będzie w sobie 60 kazań, kto pojedyncze kazania chce płacić, da za każde 6 feników. — Do nabycia tej zbawiennej i pożytecznej książki trzeba się meldować u gospodarza Wengla w Wałach, u Michała Dorsza we Fiugatach, u Jana Schroetera, powroźnika we Szczytnie i u Jana Wakuty, kowala na Bartney Stronie. Rok 1848. 

Rok 1854. 

Rok 1966.  

Rok 1872. 

Nazwa Fiugaty ma pochodzenie pruskie. Fiugaty były w czasach krzyżackich i później folwarkiem należącym do zamku, który znajdował się na południe od dzisiejszej ulicy Pasymskiej. Mieszkali w nim wyrobnicy i pasterze. Po raz pierwszy zostały wymienione w źródłach w 1602 roku. W 1762 roku liczyły trzy dymy. Pod koniec XVIII wieku sześciu ziemian otrzymało tu 24 włóki w dzierżawę dziedziczną i występowali oni jako oddzielna gmina. W 1786 roku zlikwidowano szczycieński urząd domenialny, a folwark przekształcono w wieś Fiugaty i wydzierżawiono. W 1817 roku Fiugaty zamieszkiwało 129 osób, a w 1858 roku już 248 mieszkańców.
W 1843 roku majątek (Gut) należał do majora w stanie spoczynku von Boyna. W 1848 roku jego właścicielem był Kaczmarzik, a w 1850 roku – pani Klein. W 1863 roku zarządcą majątku był G. Sakowski, który w 1897 roku stał się jego właścicielem. W 1899 roku majątek należał do Stacha. 25 marca 1901 roku folwark Fiugaty został włączony w obręb Szczytna. Dzięki temu miasto powiększyło się o około 220 ha.

Źródło mapy. 

Gazeta Ludowa pismo polsko-ewangielickie. 1899.10.25 R.4 nr79.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz